Van vrijheid, intuïtie en een dappere tante

Dit artikel is geschreven voor en verschenen in het derde nummer van het tijdschrift We Are Pioneers, een tijdschrift dat een positieve kijk op de coronacrisis biedt (www.wearepioneers.nl)

Niets is wat het lijkt. Dat geldt zelfs voor deze uitspraak, die lijkt op een oude dooddoener
maar de bruikbaarheid heeft van een lifehack. Want wat we zien en horen is zelden de
ongenuanceerde werkelijkheid.
Wie zich eenmaal daadwerkelijk openstelt voor een onbevooroordeelde kijk op de wereld
zal al snel ervaren dat het leven daarmee authentieker en oprechter wordt. Maar dit vergt
vertrouwen, onbevangenheid en de acceptatie van enig ongemak: vaak immers betekent dit
het afscheid van veilige aannames en het onderkennen van onbewuste angsten. Niet
iedereen wil dat aangaan en dat leidt helaas menigmaal tot verwijdering tussen vrienden of
familie. Toch kan het ook tot het omgekeerde leiden: positieve verrassingen die mensen juist
dicht bij elkaar brengen, zoals ik zelf mocht ervaren.
Vroeger, als kind, zag ik haar vaker, als onderdeel van familiebezoekjes op de
zondagmiddag. Ze fascineerde me, want ze had jarenlang als non geleefd. Ze moest dus
wel iemand zijn die zich altijd aan alle regels had gehouden en als jong mannetje voelde ik
al dat mijn leven een heel andere richting in zou gaan. Niet alleen miste ik de benodigde
devote ambitie, maar met een soort allergie voor al te strikte regels zou zoiets voor mij
sowieso onhaalbaar zijn. Toch was ook zij na een respectabel aantal jaren uiteindelijk
uitgetreden. Veel meer wist ik er ook niet van en dat zou altijd zo gebleven zijn als het toeval
daar geen verandering in gebracht had.
In de loop der jaren verloren we elkaar uit het oog. Zij omdat ze meende dat ik vast geen
interesse zou hebben voor een oude tante in de herfst van haar leven. Ik omdat ik niet in de
gaten had hoezeer zij onze verwantschap voelde. Bovendien: iemand met deze
duizelingwekkende mate van rechtschapenheid zou vast nauwelijks begrip kunnen
opbrengen voor mijn levenswandel die niet altijd vrij was van turbulentie en waarin
bovendien godvruchtigheid niet altijd leidend was geweest.
Later, veel later pas, zou ik er achter komen dat het tegendeel waar was: zij had juist al die
jaren de overeenkomstige energie tussen ons ervaren en een bijzondere verbinding
gevoeld. Ik had daar geen benul van, totdat ze uiteindelijk besloot om contact op te nemen.
Luttele weken later zaten we samen in haar appartement. En deze vrouw, die ik altijd had
gezien als een schoolvoorbeeld van rechtschapen volgzaamheid, vertrouwde mij de
indrukwekkende details uit haar levensverhaal toe. De werkelijkheid bleek verrassend – en
heel anders dan ik altijd gedacht had.
Als puber was zij een levenslustige meid met joie de vivre, een vrije geest vol eigen ideeën.
Ze had levensruimte nodig, genoot van het gezelschap van leuke jongemannen en kon zich
daarom menigmaal niet vrij maken voor het keurslijf van school of verplichte kerkgang.
Daarmee bleek ze met regelmaat buiten de lijntjes te kleuren. Ik concludeerde al snel dat
niet aan haar lag, maar aan de lijntjes. Die waren veel te krap getrokken voor iemand met
zoveel behoefte aan vrijheid. De paradoxale stap naar het religieuze leven was dan ook niet
zozeer ingegeven door het verlangen naar een godvruchtige levenswijze. Integendeel: het
bleek de enige manier om deze vrije geest in toom te houden en daarmee was het in feite
een opvoedkundige wanhoopsdaad.

Dertien kloosterjaren volgden waarin zij weliswaar haar geloof vond, maar nooit haar
eigenzinnigheid en hang naar rechtvaardigheid verloor. Zij bleek een wappie avant la lettre:
toen zij systematisch gekonkel en bedrog binnen de orde ontdekte en deze misstanden met
een zekere vasthoudendheid aan de kaak wilde stellen werd haar bruut de mond gesnoerd.
Dat bleek nog niet zo gemakkelijk en dus volgde een overplaatsing, want de pijnlijke
waarheid was haar meerderen uiterst onwelgevallig. Uiteindelijk bleek het kloosterleven haar
niet alleen bekeerd, maar ook haast letterlijk verstikt te hebben.
En zo kon het gebeuren dat zij op een goede dag -door haar moeder later omschreven als
‘de mooiste dag uit mijn leven’ – alle moed bij elkaar raapte en deed waar zij goed in was: lef
tonen. Ditmaal kleurde zij niet alleen over de lijntjes, zij knipte ze die zelfs door en
ontsnapte uit het klooster – om er nooit meer terug te keren. De vrijheid was herwonnen.
Na een mooie maatschappelijke carrière verhuisde zij vele jaren later naar een serviceflat
alwaar zij zich, vitaal en hulpvaardig als zij was, ontpopte tot steun en toeverlaat voor vele
medebewoners.
Wat ik niet wist, is dat ze mijn schrijfsels al die tijd en met name in de laatste 2 jaren vanaf
een afstand en met instemming gevolgd had. Want temidden van een omgeving die geen
vragen stelde had zij de eigenzinnigheid en het lef gehad om trouw te blijven aan haar
intuïtie dat er iets niet in orde was. Anders dan veel anderen had zij géén gelijkgestemden
om zich heen die haar hielpen om bij zichzelf te blijven, had zij géén podium om uiting te
geven aan haar mening. Binnen haar leefomgeving bleef zij het onvermoeibare steun- en
ankerpunt voor ouderen en zieken en en ondanks commentaar van haar omgeving dat ze er
vreemde ideeën op na hield bleef zij even onwankelbaar. Nooit verloochende zij haar
overtuiging.
Urenlang spraken wij met elkaar, uren waarin mijn bewondering voor deze wijze, dappere en
standvastige vrouw alleen maar groeide. En zij op haar beurt ervoer de opluchting.
‘Kennelijk zijn mijn gedachten zo vreemd niet. Was ik maar jonger, zoals jij, dan kon ik nog
veel meer doen`,
Mooie Mimie. Ik kan alleen maar grote bewondering hebben voor de levenswandel van mijn
dappere tante, deze integere vrije geest die tegen de stroom in stand hield, zich nooit liet
meeslepen, steeds zelf bleef nadenken, ook als het ongemakkelijk werd.
In tijden van nood en crisis komen dit soort moedige en eigenwijze mensen boven drijven.
Dit zijn de mensen die we echt nodig hebben, in alle gelederen en alle leeftijdscategorieen.
Als bakens van motivatie en hoop laten zij zien wat het betekent om standvastig te zijn, om
te staan voor je oprechte overtuiging, ook als je door je omgeving niet begrepen wordt. In de
afgelopen jaren heb ik vele mensen mogen leren kennen zoals zij, mensen die inspireren,
die de wereld een mooiere plek maken. Of dit nu gebeurt op grote of op kleine schaal: dit
zijn mijn helden.
Ik kijk uit naar de volgende ontmoeting met Mimie, die bewonderenswaardige vrouw die het
haar leven lang aandurfde om haar intuïtie te blijven volgen en die ik dankzij corona pas echt
leerde kennen. En niets was wat het leek.

Blogdo©