Hokjesdenken 

Wie de krant -of een willekeurig ander nieuwsmedium-  er op naslaat kan er niet om heen: corona domineert het debat. Elke begint dag een brij van cijfers waar ieder naar believen zijn eigen conclusies uit trekt. Dan de duiding van die cijfermassa – want met het creatief gebruik van grafieken en tabellen is immers elke mening naar eigen goeddunken te stutten of te ondergraven. Daar moeten we dus een weg in vinden en wij laten ons graag leiden door mensen die het, anders dan wij stervelingen, allemaal wél weten. 

Opvallend is dat de wereld inmiddels opgedeeld lijkt te zijn in twee kampen. Laat ik ze voor het gemak de gelovigen en de ongelovigen noemen. Wie gelooft, heeft vrees en ontzag voor het virus, dankt de hemel voor de aardse voorzienigheid die Regering heet, en zet bij het opstaan nog vóór het tandenpoetsen als eerste een mondkapje op. De afvalligen onder ons daarentegen lijken allemaal te kunnen worden geschaard in de categorie van de zogenaamde Complotdenkers, een groep paranoïde paradijsvogels die in hutjes op de hei leven, zich met aluminiumfolie omwikkelen om zich tegen zendmasten te beschermen. Mensen die denken dat het virus door satanische buitenaardse wezens over de aarde is gestrooid om vervolgens door Google en consorten te worden gebruikt om hun microchips via vaccins bij de wereldbevolking in te brengen en wier sinistere boodschap zich sneller over de wereld verspreidt dan het virus zelf. Ziedaar een overzichtelijke indeling van de mensheid: gemak immers dient diezelfde mens. 

Wat in deze discussie ondergesneeuwd raakt is het feit dat deze indeling geen recht doet aan de realiteit van de discussie. Velen zijn oprecht bezorgd om bijvoorbeeld de gevolgen van de ingrijpende maatregelen voor de maatschappij nu en in de toekomst of vragen zich af wat de gevolgen zijn van sociale deprivatie die zich inmiddels niet meer beperkt tot het bejaardenhuis. Wie het lef heeft om vraagtekens te stellen bij het staande beleid (‘Hoe nuttig zijn mondkapjes als ze aan geen enkele kwaliteitseis hoeven te voldoen? ‘Kun je de lange termijn-effecten van een vaccin wel binnen een half jaar vaststellen?’) kan doorgaans niet rekenen op veel begrip voor deze kritische houding en ontmoet meestal weinig medestanders. Dat komt niet omdat er zo weinig mensen vragen hebben, maar omdat velen bang zijn om voor hun visie uit te komen. ‘Doe mee en stel geen vragen!’  lijkt het devies: fnuikend voor een open samenleving waarvan het weefsel wordt gevormd door het vrije debat. Waar dat toe leidt hebben we gezien met de eerste Coronawet, een juridisch gedrocht waarmee minister de Jonge in één klap een aanzienlijk deel van de democratie en grondwettelijke rechten van haar burgers als kwalijke excreta door het riool probeerde te spoelen. Waren daarbij geen kritische vragen gesteld, dan waren we nu een flink stuk richting een totalitaire staat opgeschoven. Maar Nederland heeft geen behoefte aan een Kim-il de Jonge. 

Het is bijzonder en ook verontrustend om te zien hoe doorgaans weldenkende en redelijke mensen plots de grootste moeite blijken te hebben met een gezonde,  open en respectvolle discussie zodra het gaat om de vraag hoe wij ons verhouden tot corona. Voor- en tegenstanders staan lijnrecht tegenover elkaar en wie vragen stelt hoort in de ogen van velen bij het complotkamp – of is op zijn minst egoïstisch en onverantwoord bezig. Het is te hopen dat het geluid van redelijke en weldenkende mensen als Rudi Westendorp en Marli Huijer breed aandacht krijgt, zodat de polarisatie uit het debat verdwijnt en we gaan nadenken over wat we nu daadwerkelijk belangrijk vinden voor onszelf en de wereld die wij aan onze kinderen nalaten.

Blogdo©