Het reveil

Dit artikel is geschreven voor en verschenen in het eerste nummer van het tijdschrift We Are Pioneers, een tijdschrift dat een positieve kijk op de coronacrisis biedt (www.wearepioneers.nl)

Vannacht bood iemand me de kans om terug te gaan in de tijd. Ik vroeg me niet eens af  hoe, want een ieder weet immers dat zoiets in een droom een volstrekt ongepaste vraag is. Of ik de kans heb aangegrepen weet ik niet meer, want terwijl ik aan het wikken en wegen was, bleek ik door dat nachtelijk gedraal net te laat te zijn: juist voordat ik mijn beslissing kenbaar kon maken werd ik luidkeels gewekt door het snerpende geluid van de wekker, die op niet mis te verstane wijze kenbaar maakte dat mijn bedenktijd om was. Ik schrok wakker, want hoe comfortabeler de dut, hoe harder je schrikt van de wekker. 

Dat vroege ontwaken was eigenlijk niet de planning, want ik had een vrije ochtend en had pas in de middag een afspraak staan. Even vervloekte ik dat luidruchtige ding, maar enkele minuten later, eenmaal in de actieve modus, galmde mijn stem door de douche en realiseerde ik me dat een wake up call weliswaar onaangenaam kan voelen, maar heel behulpzaam kan zijn. Als we eenmaal gewekt zijn hebben we de keuze om met het goede been uit bed te stappen en iets moois te maken van de tijd die voor ons ligt.

Beneden mij gleed een rij glimmend gepoetste auto’s voorbij, keurig in het dagelijks gelid, vlijtig volgzaam op weg naar een onzichtbare bestemming. Terwijl ik het tafereel gadesloeg bedacht ik hoe we met zijn allen een wel erg keurig aangeharkte maatschappij gecreëerd hebben.  Alles is geregeld en georganiseerd. En zodra het even anders loopt, komen er maatregelen, geboden en verboden. Maar wat doen al die regels, lockdowns en beperkingen met ons? Hebben we in een poging om elk risico tot elke prijs uit te bannen, niet al te ijverig elke vierkante centimeter aarde tussen de rubberen tegels geëgaliseerd en van vangnetten voorzien opdat niemand verrast zou kunnen worden? Hebben we ons niet in slaap laten wiegen in die warme deken van veiligheid, hebben we ons in die luxe niet te passief en afhankelijk laten maken? In gedachten verzonken staarde ik in de spiegel, deed een vergeefse poging om zelf ook enige orde in mijn kapsel te harken en besloot vervolgens, als eerste daad van verzet, enige chaos op mijn kruin te accepteren.  Want we zijn er met zijn allen wel een beetje klaar mee. Het is genoeg, de rek lijkt er wel zo’n beetje uit. Hij lijkt er uit – maar is dat wel zo? Dat is de vraag. 

De meesten van ons zijn veel creatiever en flexibeler dan zij zelf beseffen. Die eigenschappen hebben in onze comfortabele maatschappij, nauwelijk nodig gehad, we kennen ze vaak zelf niet meer, en vaak zijn er crisis-achtige omstandigheden voor nodig om dat besef terug te halen.  Er zijn landen waar mensen al langer gewend zijn om te leven in beperkingen, waar vrijheid van meningsuiting en eerlijke politici met een goed functionerend geheugen al veel langer dan bij ons een achterhaald fenomeen uit vervlogen tijden zijn. 

Waar de fase van boosheid en frustratie vaak reeds lang gepasseerd is. Daar weten mensen inmiddels dat het niet zinvol is om negatieve energie te verspillen aan voldongen feiten. Zij leven ermee, of eigenlijk: zij leven er omheen, want het besef dat we het zelf, dat we het samen moeten doen, is daar veel meer aanwezig.  Juist deze van bovenaf opgelegde beperkingen brengen de creativiteit in ons tot leven, daagt mensen uit en brengt hen tot elkaar – en er komen de mooiste initiatieven uit voort. 

Want mensen inspireren elkaar: want juist waar een deur dicht wordt gedaan, ga je zoeken, morrelen en wrikken tot je een raam open gekregen hebt en letterlijk een heel nieuw perspectief hebt gecreëerd. Juist als de nood hoog is, vinden mensen oplossingen. Waar angst gecreëerd wordt, ontstaat ook moed. Waar beperkingen en censuur worden opgelegd, maken mensen hun eigen vrijheid, creëren ze hun eigen blogs en nieuwskanalen. Waar afstand een gebod wordt, zoeken mensen elkaars nabijheid. Hoe had ik anders die vele prachtige mensen ontmoet, afkomstig uit het hele land, die allemaal die wake up call hebben gehoord en gevoeld, die niet bij de pakken neer gingen zitten maar elkaar opzochten en de ontwikkelingen juist aangrepen als een trigger, een nieuw vertrekpunt voor een betere wereld, voor ons en vooral voor de generaties na ons. Mooie mensen die zich daar belangeloos voor inzetten en met veel kleine stapjes grote dingen voor elkaar aan het krijgen zijn: ik bewonder ze en geniet van hun positieve energie.

En het mooie is: ieder van ons kan ook zo iemand zijn. Iemand die anderen inspireert, want dat kun  je immers al met hele kleine, gewone alledaagse dingen doen. Door de natuur te herontdekken, door open te staan voor nieuwe mensen, voor nieuwe zienswijzen. Door bijeen te komen voor een goed gesprek, door een gastvrij gebaar dat nét even iets meer is dan we gewend waren. Door bewust te leven, trouw te blijven aan jezelf, door pal te staan voor je overtuigingen, door verbinding te zoeken, door vrij te zijn en te vrij te ademen. We kunnen allemaal ontdekken dat je van een crisis ook een uitdaging kunt maken, en zo  de wereld een klein beetje mooier maken. Want een crisis betekent dat er iets mis was, dat iets aan het uiteenvallen is, in dit geval dat het systeem zijn houdbaarheidsdatum nadert en dat er iets nieuws ontwikkeld kan worden dat meer past bij wie en waar we nu zijn. Wie dat eenmaal ziet, kan het ook anderen laten zien en voorleven. Allemaal kunnen we een bijdrage leveren, door kansen te zoeken, te onderzoeken en aan te grijpen, door anderen te helpen datzelfde te doen. Elke kleine bijdrage is hierbij waardevol: de mooiste hemels  bestaan immers uit miljoenen kleine lichtpuntjes.

Tijdens een van de vele mooie ontmoetingen die deze tijd me opleverden. ditmaal met enkele zorgverleners in de regio, spraken we over een nieuwe kijk op gezondheidszorg. Een van hen stelde me een verrassende vraag: zou je terug willen naar de tijd voor de crisis, toen alles nog normaal leek, glad en zorgeloos? Ditmaal droomde ik niet: ik  was wakker en hoefde er niet lang over na te denken. Temidden van alle leed en het verlies die deze tijd voor velen en ook voor mijzelf  met zich meegebracht heeft, realiseer ik me steeds meer  dat er altijd ook een andere kant is en ik deze prachtige leerzame en inspirerende ontmoetingen, de vele nieuwe ervaringen en plannen nooit gehad zou hebben als er geen crisis was geweest. We zijn er nog lang niet uit, maar nee, ik wil niet terug. Ik wil vooruit en zie de kansen!

Als morgen de wekker weer  gaat, zal ik genieten van het eerste licht, dat juist door de nacht zo goed zichtbaar wordt.

Blogdo©