Skip to main content

De Wet van de Medemenselijkheid deel 4: de draai van de rechter

Geschreven door Blogdoc

Mijn laatste bijdrage in de serie “de Wet van de Medemenselijkheid” beschrijft kort de zitting waarin ik me moest verdedigen voor het voorschrijven van ivermectine en mijn verweer daarin. In deze zaak ging het niet om de vraag of ivermectine werkzaam is. Het ging alleen over de vraag of ik mij gehouden heb aan een wetsartikel dat gaat over het voorschrijven van offlabel geneesmiddelen. 

Dat artikel beschrijft aan welke voorwaarde een arts daarbij moet voldoen. Zo moet er een protocol zijn. Het mag ook een protocol zijn dat nog ontwikkeld wordt: dan moet er overlegd worden met een apotheker: check. Het protocol moet ook ontwikkeld zijn door een beroepsgroep: check. De rechtszaak ging dan ook voornamelijk over de interpretatie van één enkel artikel (nummer 68 om precies te zijn) uit de Geneesmiddelenwet  Bijvoorbeeld: wat is nou precies een beroepsgroep? Moet die uit 10 personen bestaan, uit 100 of uit meer? Je moet ervoor in de Dikke van Dale duiken, want de wet zegt daar niets over. En als je overlegt met de apotheker via een speciaal daarvoor ontwikkelde app, geldt dat dan als overleg? Moet je bellen? Of wellicht bij hem op de koffie? Staat niet in de wet. En trouwens, dat protocol, moet dat per se uit Nederland komen? Of mogen we ook kennis uitwisselen met experts uit het buitenland? De wet geeft geen antwoord.  Kortom: dit was juridisch getrouwtrek op de vierkante nanometer. Leuk voor juristen, die met 3 man sterk 10 weken lang mochten soebatten over de interpretatie van dit artikel. Maar als je als patiënt ziek bent, niet opgenomen wilt worden, maar wel een goed onderzocht en extreem veilig middel wilt beproeven, dan heb je niet zoveel aan een dokter die 2,5 maand nodig heeft om eerst in woorden- en wetboek te neuzelen. Dan wil je een daadkrachtige arts die knopen doorhakt en je helpt. Die er jouw belang voorop stelt en zich niet verschuilt achter regeltjes die nog nooit eerder werden toegepast. 

Aan ivermectine is geen cent te verdienen. Logisch dus dat geen enkele fabrikant geld en moeite steekt in een registratie: en dan is het dus offlabel. Dat zegt totaal niets over de effectiviteit of veiligheid van een middel. En dat het veilig is, dat hebben miljarden doses wereldwijd ruimschoots bewezen. Veel veiliger kun je het niet krijgen. Toch werd het streng verboden, en dat terwijl maar liefst de helft (!) van alle recepten in ons land off label voorschriften betreft. Wordt hier altijd overlegd met de apotheker? Natuurlijk niet. Die zou gillend gek worden. Wordt hier dan altijd tegen opgetreden? Welnee. Dat is zelfs nog nooit gebeurd! Ook niet als het ging om veel riskantere middelen dan ivermectine. Volgt u het nog? Ik eerlijk gezegd niet meer.

Ik had goede hoop op de afloop. De rechter begreep mijn argumenten en leek op mijn hand. De verdediging was slecht voorbereid, kon op veel vragen geen antwoord geven en maakte de indruk er zelf eigenlijk ook niet zo in te geloven. Iedereen die de zaak bijwoonde, vriend en ‘vijand’ die mijn verweer las, oordeelde: dit kan alleen maar tot vrijspraak leiden. Bovendien was er al 2x tevoren in een identieke zaak vrijspraak verleend, waarvan de laatse zelfs nog maar 2 maanden tevoren bij nota bene dezelfde rechtbank. Het was dus eigenlijk een inkoppertje.  Want leven immers in een rechtsstaat?

En toen kwam het vonnis: de boete blijft staan. Verbouwereerd waren we: dit klopte totáál niet met wat we in de rechtszaal hadden gezien en gehoord.  De rechtbank zei zelf hier het volgende over: “De rechtbank realiseert zich dat ze hiermee anders oordeelt dan in de zaak van februari jongstleden”.

Okee, denk je dan, dan lees ik snel verder voor een nadere toelichting. Maar wie wil weten wat dan wel de reden is van die 180 graden draai komt bedrogen uit, want het blijft bij die constatering van de rechter – zonder ook maar enige uitleg. 

Er is een principe in de wet dat inhoudt dat je iemand pas een straf mag opleggen als hij tevoren duidelijk kon weten dat hij die wet heeft overtreden. Er mag daarom geen onduidelijkheid zijn over wat de wet bedoelt. Is die onduidelijkheid er wel, dan mag er geen straf volgen. In dit geval was er twee keer vrijspraak bij exact dezelfde tenlastelegging. Vervolgens waren 3 rechters er na 6 weken nog steeds niet uit en lieten ze weten dat ze nog eens 5 weken extra nodig hadden. Kennelijk is de wet hier wel heel erg onduidelijk…

Een week of 2 geleden las ik een artikel in een nascholing voor huisartsen en geloofde mijn ogen niet. Het ging over Ozempic, een middel tegen suikerziekte. Het middel is nieuw en we hebben nog geen goed beeld van de bijwerkingen en veiligheid. Maar het wordt nu al heel veel offlabel (!)  gebruikt om af te vallen. Zoveel zelfs, dat er een tekort is voor de mensen die het nodig hebben voor de behandeling van hun suikerziekte. En wat zegt de overheid? “We zien geen reden om hiertegen op te treden”. 

Wie hier nog de logica van snapt, mag het zeggen: Kafka had het niet absurder kunnen bedenken. Het spreekt vanzelf dat we in hoger beroep gaan, want dit vonnis is totaal niet uit te leggen en het is zelfs de vraag of dit van de rechters komt, of dat zij van hogerhand zijn aangestuurd. 

Na  31 jaar werken als huisarts denk ik een klein beetje mensenkennis te hebben en ik ben er van overtuigd dat er minstens één rechter is, die zich uiterst ongemakkelijk voelt bij deze uitspraak.  Mogelijk leest hij dit stuk. En tegen hem zeg ik als medemens: ik ben teleurgesteld, maar ik ben niet boos en koester geen wrok. Want ik denk dat je onder enorme druk staat en nog niet in staat bent om daar weerstand aan te bieden. Maar ik vraag je: ga bij het diepst van je geweten te rade. Er komen nog meer kansen, er komen nog meer integere dokters voor je te staan. Zij bleven staan voor hun geweten. Hopelijk vind je inspiratie in degenen die je moet beoordelen. Kun je hen als voorbeeld zien? 

Eerder dit jaar onderzocht een commissie het overheidshandelen jegens haar burgers. Het vernietigende rapport daarover had de titel ’Blind voor mens en recht’. Daarin  stelt de commissie dat burgers vermorzeld worden door een inhumane overheid en dat de  rechtspraak zich hierin mee heeft laten sleuren. Laat dat eens goed tot je doordringen.

Ik ben ervan overtuigd dat we hier getuige zijn van zo’n situatie waarin de overheid, die nooit eerder optrad tegen off label recepten, er nu ineens met gestrekt been in gaat. Medisch gezien is dit totaal onverklaarbaar. Het gaat hier zonder enige twijfel om een politiek gemotiveerde ingreep, net zoals bij de zaak tegen de avondklok, waarbij er binnen 1,5 uur een hoger beroep diende: een totaal absurde en eigenlijk onmogelijke situatie die alleen verklaard kan worden doordat rechters dwingend van hogerhand worden aangestuurd. Dat vonnis moest onmiddellijk gecorrigeerd worden. Daar kun je wel wat vragen bij stellen. Hoe vaak gebeurt dat eigenlijk? En wat betekent dat voor onze rechtsstaat?  

Bevel is bevel, en wee de dokter het belang van de patiënt laat prevaleren, die een andere keuze durft te maken dan door de overheid gewenst, nee, geëist wordt: die ongehoorzame schavuit moet zo hard mogelijk aangepakt worden. En dat geldt kennelijk ook voor de rechter die niet het ‘juiste’ vonnis velt. 

Maar wij buigen niet. Deze groep dappere collega’s blijft staan voor de menselijke benadering. Voor ons past een  patiënt niet per definitie in het keurslijf van een protocol. Wij luisteren echt naar de patiënt, we houden rekening met de gehele mens en diens omstandigheden en we handelen zoals we dat ooit beloofd hebben met niets anders voor ogen dan het belang van de patient. En dat blijven we doen: geen dreiging, geen boete en geen rechter zal ons daarvan weerhouden. Wij houden ons aan de Wet van de Medemenselijkheid.

En ik eindig dit stuk met de vraag uit mijn pleidooi voor de rechters: 

“Wat voor dokter zou u aan uw bed willen als u zelf ziek was? Wilt u een arts die u vooral ziet als een juridisch risico, die strikt de regeltjes volgt en die u, uit angst voor gedoe, desnoods letterlijk laat stikken? 

Of heeft u liever een echte, menselijke dokter, die u in de eerste plaats ziet als mens in nood en die vanuit medemenselijkheid alles op alles zet om u te helpen?”  

De vraag stellen is hem beantwoorden. De rechters keken wel uit om het eerlijke antwoord te geven.  Hopelijk inspireren wij vele collega’s om kritisch te blijven denken en te handelen naar hun geweten. Het is nodig. 

Naschrift:

Dit is een ongelijke strijd. Anders dan wij heeft de minister namelijk ongelimiteerde financiele middelen om te procederen. Hij kan eindeloos graaien in de belastingpot: in feite financieren u en ik dus deze bizarre rechtsgang. Wij zijn enorm dankbaar dat velen ons financieel gesteund hebben: dankzij die hulp konden wij de strijd voortzetten. Helaas raakt de bodem in zicht. Daarom doe ik een beroep op ieder die ons wil  steunen om een donatie te storten ten behoeve van de juridische strijd van de dokters die hun nek uitgestoken hebben om hun patienten te helpen. 

De financiering loopt via Het Nederlands Tele Artsen Genootschap: dat betaalt de kosten van de artsen die bleven staan voor hun eed. Als u ons wilt en kunt steunen dan kunnen en zullen wij doorgaan. Dat kunt u doen door uw bijdrage over te maken naar 

NL49 INGB 0675 3804 56 tnv Vereniging Nederlands Teleartsen Genootschap, ovv “Juridische kosten”

U kunt ook gebruik maken van de link onder aan deze pagina.

Vanzelfsprekend helpt u ons zeer wanneer u dit bericht deelt!

Wij zijn dankbaar voor alle steun. Ook tegen degenen die geen bijdrage kunnen missen maar ons wel in woord en gebaar steunden zeggen wij: heel veel dank daarvoor. Het doet meer met ons dan u wellicht vermoedt. 

BlogdoⒸ

Comments (119)

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

20
jul, 2024
Jan Vingerhoets

Populair

Meld je aan om niets te missen

Mijn blogs verschijnen voorlopig nog op Linked in maar worden steeds sneller verwijderd. Wil je op de hoogte blijven als er nieuwe blogs verschijnen en ze hier teruglezen? Meld je dan aan en ik zorg dat je een bericht krijgt. 

Share
Kopieer link
×