Het sprookje van de dokter en de koning

Een vertelling voor en vanuit zorg

Er was eens, lang geleden, een klein, kneuterig dorpje in de polder. Er gebeurde eigenlijk niet veel: de mensen keuvelden wat met elkaar, dronken een biertje op een terrasje en keken naar de lama’s in de wei. In het dorpje woonde ook een dokter: mensen bezochten hem met een  steenpuist, verkoudheid of jubeltenen en dan gaf hij soms een pilletje of een brouwsel. Vaak ook gaf hij niets – of eigenlijk:  heel veel. Dan gaf hij namelijk tijd, en aandacht. Hij dacht met je mee of legde een arm om je heen (want dat mocht toen nog gewoon), hij luisterde of bood troost.

In het land regeerde natuurlijk ook een koning. En zo kon het gebeuren dat de dokter op een dag bij de koning ontboden werd, want er was Iets Heel Ergs aan de hand. Nu was de dokter heel gezagsgetrouw, dus meldde hij zich terstond bij het paleis. Hij werd ontvangen in een imponerende zaal waar de koning vanaf een grote troon op hem neer keek. Op zijn hoofd prijkte een enorme kroon, want hoe groter de kroon, hoe meer macht. Hij hield de kroon af en toe krampachtig vast, alsof hij bang was hem kwijt te raken. Naast hem zat een Raadgever. Enkele stoelen waren leeg.

“Dag majesteit”, sprak de dokter vol respect, want dat hoort blijkbaar zo als je tegen een koning praat.

“Ha doc!” De koning kon heel joviaal doen als hij het nuttig vond om iemand op zijn gemak te stellen of er gebruik van kon maken. Je hebt als koning dan wel veel macht, maar je wilt verder eigenlijk ook niet al te veel gedoe.

“Doc, ik heb je nodig!‘Er is iets geks aan de hand. Het lijkt wel een ziekte! De mensen krijgen allemaal jeuk en rode vlekjes. Dat moet nu maar eens afgelopen zijn. Bedenk een plan!”  De stem van de koning had iets dwingends, zoals je dat wel vaker hoort bij koningen die zich eigenlijk wat onzeker voelen.

“Tja”, sprak de dokter bedachtzaam. “Ik zie vaker mensen met rode vlekjes. Gelukkig trekken die bij de meeste mensen weer vanzelf weg, dus meestal stel ik hen gerust. En als ze toch zieker worden krijgen ze een pilletje of leg ik ze in de ziekenboeg. Maar ik maak ze niet al te ongerust, want meestal is dat niet nodig”. 

“Onzin!”, sprak de koning wrevelig. Hij kon joviaal zijn, maar had een grote hekel aan tegenspraak.  “Ik hoor wel dat jij maar een gewone dorpsdokter bent. Geruststellen? Wat een flauwekul. Je snapt er geen sikkepit van. Een beetje angst kan geen kwaad, dan luisteren ze tenminste. We moeten snel ingrijpen en dat gaan we doen ook. En ik heb een oplossing!”.

De dokter keek de vorst verrast aan. Dat bang maken vond hij niet zo nodig, maar dat zou hij vast verkeerd begrepen hebben. Het zoeken van oplossingen kostte hem zelf altijd veel meer tijd, want hij wilde altijd goed nadenken. Maar de vorst was heel snel. “Wat goed, majesteit!”, sprak de dokter verrukt. Hij voelde wel wat twijfel, maar de dokter was goed van vertrouwen. De koning wist natuurlijk wat goed voor ons was. Hij was per slot niet voor niets tot koning gekozen. Of wacht eens, was hij eigenl…..Maar de koning  vervolgde opgetogen zijn verhaal, en presenteerde zijn oplossing. 

“De oplossing zit in… een gehaktbal voor alle mensen!”

“Een….een gehaktbal?’ stamelde de verbouwereerde dokter. Hij was even van zijn stuk gebracht. ‘’ Bedoelt u dat…”

Maar de koning luisterde niet.  “Alle mensen krijgen een gehaktbal. Mijn adviseur heeft beloofd dat alles dan weer goed komt”. 

De dokter dacht even na. De adviseur was natuurlijk een wijs man en hijzelf maar een simpele dokter. Maar gehaktballen?

De dokter schaamde zich een beetje. Wat een geniaal idee eigenlijk! Dat hij daar nou zelf niet op gekomen was.  Maar toch… iets voelde er niet helemaal goed. Wisten we eigenlijk wel zeker dat een gehaktbal de beste oplossing was? Of de enige? En als mensen nou ziek worden van zo’n bal? Je weet natuurlijk eigenlijk niet wat er in zit.  En vooral: wat vinden de mensen eigenlijk zelf? Allerlei vragen en zorgen buitelden door zijn hoofd. Hij werd een beetje duizelig, maar herpakte zich.

“Nou”, sprak hij. “Ik ben blij dat onze wijze koning een oplossing heeft. Aan de slag dan maar!“

Hij wilde weglopen, maar bedacht zich. “Eén vraagje nog, majesteit. Wat vindt de Raadgever er eigenlijk van?”

De koning keek naar de man met de witte baard die naast hem zat en trok zijn wenkbrauwen op. “Nou?” Het gezicht van de Raadgever kwam de dokter vaag bekend voor. Waar kende hij deze man toch van? Was hij niet de rijke eigenaar van de grote slagerij in het dorp? Maar goed, hij dwaalde af, dat deed er even niet toe. 

De Raadgever schraapte zijn keel (want dat mocht toen nog gewoon) en trok zijn gewichtigste gezicht. Boven zijn stoel hing een getuigschrift van een cursus Rode Vlekjes. 

Hij leek even te aarzelen, maar keek de koning even aan en wist toen ineens wat hij ging zeggen. 

“Ik ben het geheel met de koning eens!”, klonk het vastberaden. Grappig, want dat was overigens eigenlijk altijd zo, bedacht de dokter. “Het is belangrijk dat we terstond beginnen met het uitdelen van gehaktballen aan de gehele bevolking, want dat is de enige oplossing.” De dokter was onder de indruk, want het getuigschrift had heel mooie letters met grote krullen en er zat ook een zegel op. Dus de Raadgever wist vast veel beter hoe je met rode vlekjes moest omgaan dan hijzelf. 

Toch had de dokter ook wel eens gehoord dat je altijd zelf moet blijven nadenken. Toegegeven, met wijze Raadgevers was die noodzaak er eigenlijk niet meer zo, maar toch: soms kon hij het gewoon even niet laten. 

“En de andere Raadgevers, wat vinden die er van? Trouwens, waar zijn die eigenlijk?” De dokter keek naar de lege stoelen naast de troon. Daar zaten normaal altijd andere raadgevers. Soms hadden die heel andere ideeën, wat de koning heel dom van ze vond. Maar ze waren nergens te bekennen. “Er zijn toch altijd veel meer Raadgevers?” 

“‘De andere Raadgevers zijn er niet”, bitste de koning geïrriteerd. Ze waren wat in de war en bovendien eigenwijs. Ze zijn allemaal ontslagen.”

“Maar koning,  wierp de dokter tegen. “Is het dan niet altijd goed om het probleem van verschillende kan….”

-“Hou je mond!”, riep de koning. Nu was hij echt boos. Hij trilde helemaal. Zijn kroon, groot en rond, met uitsteeksels erop, viel bijna van zijn hoofd, maar hij hield hem krampachtig vast. Hij had de kroon nodig, want die boezemde de mensen angst in. En met angst kun je de mensen onder de duim houden, wist de koning. Want bange mensen slikken alles, ook gehaktballen. 

Even was de dokter onder de indruk. Durfde hij nog tegen te stribbelen?  Hij dacht wel van alles, maar durfde hij het wel te zeggen? De koning duldde doorgaans geen tegenspraak. Maar ja, sommige dokters zijn vaak een beetje eigenwijs (lang niet allemaal hoor), en hij kon het niet laten. Hij dacht aan zijn patiënten, die hij goed kende. De dokter wist dat er een paar bij waren die echt niet van gehaktballen hielden. Moesten die dan toch…Hij besloot zijn angst opzij te zetten. Als hij niet voor zijn mensen op kwam, wie zou dat dan wél doen? De mensen rekenden op hem, hij mocht hen niet in de steek laten. “Maar majesteit, als de mensen nou écht geen gehaktbal lusten?”. 

Zo, dat was er uit. Gewaagd was het natuurlijk wel. 

En ja hoor: de koning werd witheet. Zijn stem sloeg over en trilde van woede. “Wat zeur je nou, kwakzalver!  Als ik zeg gehaktballen dan worden het gehaktballen. Of ze nou willen of niet, je duwt ze maar door hun strot, want anders komen ze de straat niet meer op. De mensen hebben voortaan niks meer te zeggen hier, daar zorg ik wel voor, basta!”

Op weg naar huis voelde de dokter zich een beetje somber, ja zelfs verdrietig. Hij voelde een vervelende buikpijn opkomen, je kent dat we: zo’n buikpijn die je krijgt als er ergens iets echt niet klopt. 

En de koning? Die was tevreden. “”Dat hebben we even mooi gefikst’, sprak hij tot de Raadgever. “Die zal voortaan precies doen wat ik zeg en geen eigen plannetjes meer bedenken!”. 

Maar dat zou een grote vergissing blijken… 

Blogdo©